مرکز تحقیقات بیماریهای تنفسی کودکان

رژیم غذایی در کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک

Cystic Fibrosis

مشکلات شایع در بیماران CF شامل:

1. سوء جذب و سوء هضم (اختلال در قدرت جذب و اشکال در هضم غذا
2. داشتن خلط غلیظ و چسبنده
3. بی اشتهائی

مهمترین مشکلی که این بیماران را تهدید می کند عبارتست از کوتاهی قد و اختلال رشد جسمی و هوشی که با رعایت نکات تغذیه ای ارئه شده می توان از بروز درصد بالائی از این موارد پیشگیری کرد.

مشکلات گوارشی:

مشکلات گوارشی یکی از مهمترین مشکلاتی می باشد که بیماران CF با آن درگیر هستند و علت آن عبارتست از درگیری پانکرآس (لوزالمعده) در نتیجه در این بیماران سوء جذب و هضم مواد معدنی، املاح و ویتامین های محلول در چربی (A، D، E، K) ایجاد می شود که درمان آن شامل چند مرحله است:

1. آنزیم درمانی: درمان با آنزیم پانکرآس (پانکراتین) یا Creon اولین قدم در درمان سوء هضم و جذب شناخته شده است این آنزیم باعث هضم و جذب پروتئین و مواد قندی و چربی می گردد و به جذب ویتامین های محلول در چربی کمک شایانی می کند.
2.  مکمل درمانی: در این بیماران نیاز به مکمل های ویتامین های محلول در چربی مانند (A، D، E، K) می باشد، همچنین وضعیت آهن، مس، منیزیم، سلنیوم و روی را باید در نظر گرفت تا در صورت نیاز تکمیل گردد. به وضعیت پتاسیم و کلسیم نیز بایستی دقت ویژه ای صورت گیرد.

داشتن خلط غلیظ:

مشکل شایعی که در اکثر بیماران CF ایجاد می شود. داشتن خلط است که با تهوع بی اشتهائی همراه است اما اقداماتی نظیر دادن مایعات فراوان در بین وعده های غذائی که باعث شکم پری و سیری کاذب نگردد و جای وعده اصلی را نیز نگیرد و همچنین استفاده از سیر همراه غذا که باعث رقیق شدن خلط این افراد می گردد توصیه می شود.

بی اشتهائی یا کاهش اشتهاء:

نفخ، دل پیچه و خلط غلیظ از جمله عوامل کاهنده اشتهاء در این بیماران است. راهکارهای زیر در جهت تقویت اشتهاء این بیماران موثر می باشد:

• قبل از خوردن غذا با شستن دست و صورت و دهان، محیط مساعدی فراهم آورد.
• سعی کنید همیشه غذا را دست جمعی و در محیطی شاداب میل کنید.
• رعایت تنوع، تعادل و تناسب در مصرف مواد

غذائی بدین معنی که از تمامی گروه های غذائی، شیر و لبنیات، نان و غلات، گوشتها، روغنها، میوه و سبزی) در طول روز استفاده شود و تنوع را بین آنها در نظر گرفت.

• استفاده از لیمو ترش، نارنج، آبغوره، زعفران و زردچوبه برای افزایش اشتها و بهبود طعم.
• استفاده از سبزیجات و میوه های رنگی به منظور زیبائی و جذاب تر نمودن غذا

افزایش کالری (انرژی) غذا:

به علت عواقب خطرناک هوشی و عقلی و همچنین کوتاهی قد شدید این بیماران توصیه می گردد که کالری و انرژی این بیماران با راهکارهای زیر افزایش پیدا کند تا به وزن متعادل رسیده و دچار عواقب خطرناک و جبران ناپذیر آینده نگردند.

• استفاده از رژیم 6 - 5 وعده ای در روز شامل صبحانه، میان وعده، ناهار، عصرانه، شام، قبل از خواب
• استفاده از مواد غذائی کم حجم ولی با انرژی کالری بالا
•  استفاده از غذاهایی که راحت جویده می شوند مانند حلیم، گوشت کوبیده، شله زرد، فرنی