مرکز تحقیقات بیماریهای تنفسی کودکان

با شروع فصل پاییز وسرمای هوا، باتوجه به ایمنی پایین تر کودکان و شیوع آنفولانزا درمدارس همه گیری این ویروس در میان  افراد بیشتر میشود. واکسن آنفولانزا به عنوان یک اقدام تاثیر گذار میتواند تا حد قابل قبولی از ابتلای فرزندانمان به بیماری های این فصل جلوگیری کند. رایج ترین واکسن های مورد استفاده آنفولانزا، واکسن های آنفلوانزای غیرفعال تزریقی هستند. اینها در طرح سه ظرفیتی (3 سویه؛ TIV) و چهار ظرفیتی (4 سویه؛ QIV) هستند. برای فرمول QIV نیز نسخه هایی با دوز بالا وجود دارد که عمدتاً برای استفاده در افراد بالای 65 سال طراحی شده است. انواع دیگری از واکسن آنفولانزا وجود دارد که میتوان به واکسن‌های کمکی، زنده ضعیف شده (LAIV) و واکسن‌های نوترکیب آنفلوانزا اشاره کرد.

واکسن‌های غیرفعال آنفولانزا، مانند سه ظرفیتی وچهار ظرفیتی، مشخصات ایمنی بسیار خوبی دارند و برای دریافت‌کنندگان در هر سنی، از جمله افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند و زنان باردار، به خوبی عمل میکنند. شایع ترین واکنش های گزارش شده هم در بزرگسالان و هم در کودکان عبارتند از درد خفیف در محل تزریق، تب پایین (2 تا 10 درصد)، ضعف، سردرد، درد عضلانی و خستگی اثربخشی ترکیبی فرمول‌های TIV در برابر بیماری‌های بالینی در بزرگسالان 18 تا 65 سال، حدودا 59 درصد میباشد. توجه به این نکته ضروری است که واکسن آنفولانزا نه تنها از ابتلا به آنفولانزا در زنان باردار، جلوگیری می‌کند، بلکه از طریق انتقال آنتی‌بادی‌های مادری، از ابتلای فرزندان آنها نیز جلوگیری می‌کند. این مهم است زیرا هیچ یک از واکسن های آنفولانزا برای استفاده در کودکان 6 ماهه مجوز ندارند.

واکسن‌های آنفلوانزای زنده ضعیف شده (LAIVs) عموماً در کودکان و بزرگسالان سالم به خوبی تحمل می‌شوند، اما هنگامی که علائم ناشی ظاهر می‌شوند، مانند واکسن‌های آنفلوانزای غیرفعال، خود محدود شونده و خفیف هستند. از شایع ترین عوارض گزارش شده آبریزش بینی، گلودرد و تب خفیف است. موارد منع مصرف و اقدامات احتیاطی محلی برای استفاده از LAIV در جمعیت‌های مختلف متفاوت است ، به طوری که برخی از کشورهای بادرآمد بالا استفاده از آن‌ها را برای کودکان و بزرگسالانی که از طیف وسیعی از بیماری‌های مزمن ریوی یا قلبی عروقی رنج می‌برند توصیه نمی‌کنند.

برای اطمینان از اثربخشی بهینه واکسن در برابر سویه‌های رایج در برخی کشور ها، ترکیب واکسن‌های آنفولانزا دو بار در سال بازنگری می‌شود و با سویه‌های ویروس‌های آنفلوانزا درگردش تنظیم می‌شود.

به طور کلی، در کارایی و اثربخشی واکسن های آنفولانزا در فصول مختلف و گروه های جمعیتی مختلف تفاوت هایی وجود دارد که این می تواند به دلایل مختلفی مانند عدم تطابق سویه ویا ایمنی گروه های مختلف باشد. با این حال، بر اساس شواهد موجود، نشان داده شده است که واکسن‌های آنفولانزا در بزرگسالان نیز کارآمد و مؤثر هستند، اما تخمین‌های اثر بر حسب فصل و میزان تطابق واکسن‌ها با سویه‌های آنفلوانزای موجود در گردش متفاوت است.