مرکز تحقیقات بیماریهای تنفسی کودکان

 

عفونت سینوسی (سینوزیت) در کودکان مشابه به این وضعیت در بزرگسالان است، اما به دلیل چالش‌های شناسایی علائم در کودکان، می‌تواند تشخیص و مدیریت آن سخت‌تر باشد. سینوزیت زمانی اتفاق می‌افتد که سینوس‌ها (حفره‌های پر از هوا در جمجمه) دچار التهاب یا عفونت شوند، که معمولاً به دلیل عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی رخ می‌دهد.

انواع سینوزیت در کودکان:

1. سینوزیت حاد: این نوع معمولاً کمتر از ۴ هفته طول می‌کشد و اغلب پس از یک عفونت ویروسی تنفسی فوقانی (مثل سرماخوردگی) رخ می‌دهد و گاهی به عفونت باکتریایی تبدیل می‌شود.
2. سینوزیت مزمن: این وضعیت بیش از ۱۲ هفته طول می‌کشد و در کودکان نادر است. سینوزیت مزمن می‌تواند به دلیل آلرژی‌ها یا شرایط زمینه‌ای بوجود آید.
3. سینوزیت تحت حاد: این نوع بین ۴ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد و ممکن است در کودکانی دیده شود که دچار عفونت‌های تنفسی مکرر یا سرماخوردگی می‌شوند.
4. سینوزیت مکرر: به معنای بروز چندین دوره سینوزیت حاد در طول سال است.

علائم سینوزیت در کودکان:

علائم سینوزیت در کودکان می‌تواند شبیه سرماخوردگی‌های معمولی باشد، بنابراین تشخیص آن دشوار است. با این حال، برخی علائم کلیدی که باید به آن‌ها توجه کرد عبارتند از:

• گرفتگی بینی یا احتقان که بیشتر از ۱۰ روز طول بکشد یا پس از بهبودی اولیه بدتر شود
• ترشحات بینی غلیظ، اغلب زرد یا سبز
• درد یا فشار در صورت، به ویژه اطراف چشم‌ها، پیشانی یا گونه‌ها
• سرفه، به ویژه در شب
• تب به ویژه در سینوزیت باکتریایی
• بوی بد دهان (هالیتوز(
• خستگی یا تحریک‌پذیری
• درد دندان (به ویژه در دندان‌های بالایی(
• کاهش حس بویایی
• درد گوش یا احساس فشار در گوش‌ها

در نوزادان یا کودکان خیلی کوچک، علائم ممکن است قابل تشخیص نباشد  و میتواند شامل مشکل در تغذیه، گریه مداوم یا تحریک‌پذیری، گرفتگی بینی مداوم یا خرخر شبانه باشد.

علل سینوزیت در کودکان:

1. عفونت‌های ویروسی: بیشتر موارد سینوزیت در کودکان ناشی از ویروس‌هاست که معمولاً پس از سرماخوردگی یا عفونت‌های تنفسی فوقانی رخ می‌دهد.
2. عفونت‌های باکتریایی: گاهی اوقات، یک عفونت ویروسی به عفونت باکتریایی در سینوس‌ها تبدیل می‌شود و علائم بدتر و طولانی‌تر می‌شود.
3. آلرژی‌ها: آلرژی‌ها به گرده، گرد و غبار یا موی حیوانات می‌تواند باعث التهاب سینوس‌ها و سینوزیت در کودکان شود.
4. عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلودگی یا سایر تحریک‌کننده‌ها می‌تواند خطر ابتلا به عفونت سینوسی را افزایش دهد.

تشخیص:

• معاینه فیزیکی: پزشک متخصص کودکان علائم سینوزیت مانند گرفتگی بینی، حساسیت صورت و ترشحات بینی را بررسی می‌کند.
• آندوسکوپی بینی: در برخی موارد، از یک لوله انعطاف‌پذیر با دوربین برای بررسی مجاری بینی و سینوس‌ها استفاده می‌شود.
• تصویربرداری: اگر عفونت سینوسی شدید یا مکرر باشد، پزشک ممکن است از اشعه X یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی سینوس‌ها به منظور شناسایی انسداد یا مشکلات استفاده کند.
• کشت ترشحات بینی: اگر عفونت باکتریایی مشکوک باشد، ممکن است نمونه‌ای از ترشحات بینی برای شناسایی باکتری عامل عفونت گرفته شود.

1. درمان‌های خانگی:
• اسپری یا شستشوی بینی با محلول سالین: این کار می‌تواند به پاکسازی ترشحات و کاهش گرفتگی بینی کمک کند.
• استنشاق بخار: یک دوش گرم یا استنشاق بخار از کاسه‌ای از آب داغ می‌تواند به باز شدن سینوس‌ها کمک کند.
• هیدراته نگه داشتن بدن: تشویق کودک به نوشیدن مایعات زیاد می‌تواند به رقیق شدن ترشحات و کمک به تخلیه آن‌ها کمک کند.
• رطوبت‌ساز: استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز در اتاق کودک می‌تواند هوای مرطوبی ایجاد کرده و از خشکی سینوس‌ها جلوگیری کند.
• کمپرس گرم: اعمال کمپرس گرم به صورت می‌تواند فشار و درد سینوسی را تسکین دهد.
2. داروها:
• داروهای ضد احتقان: داروهای ضد احتقان بدون نسخه ممکن است به کاهش گرفتگی بینی در کودکان بزرگ‌تر کمک کند. اما این داروها معمولاً برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی‌شود.
• مسکن‌ها: داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند درد صورت و تب را کاهش دهند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر پزشک مشکوک به عفونت باکتریایی باشد، ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. با این حال، بیشتر موارد سینوزیت در کودکان ویروسی هستند و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند.
• اسپری‌های کورتیکواستروئیدی بینی: این داروها می‌توانند التهاب در مجاری بینی و سینوس‌ها را کاهش دهند، به ویژه اگر آلرژی‌ها باعث سینوزیت شوند.

پیشگیری:

• رعایت بهداشت خوب: آموزش شستن دست‌ها به کودکان می‌تواند از گسترش ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی و عفونت سینوسی می‌شوند، جلوگیری کند.
• اجتناب از دود دست دوم سیگار: قرار گرفتن در معرض دود می‌تواند سینوس‌ها را تحریک کرده و خطر ابتلا به عفونت سینوسی را افزایش دهد.
• کنترل آلرژی‌ها: کنترل آلرژی‌های محیطی مانند گرد و غبار و موی حیوانات می‌تواند احتمال بروز سینوزیت را کاهش دهد.
• واکسن آنفولانزا: واکسیناسیون در برابر آنفولانزا می‌تواند از عفونت‌های سینوسی مرتبط با آنفولانزا جلوگیری کند.
• استفاده از رطوبت‌ساز: در محیط‌های خشک، استفاده از رطوبت‌ساز می‌تواند از خشکی سینوس‌ها جلوگیری کرده و به بهبود علائم کمک کند.

اگر کودک شما علائم سینوزیت را داشته باشد که بیش از ۱۰ روز طول بکشد یا پس از بهبودی اولیه بدتر شودیا تب بالا، درد شدید صورت و تورم اطراف چشم‌ها داشته باشدهمچنین احساس خستگی مکرر داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید.

با مشاوره با پزشک متخصص، می‌توانید بهترین روش درمان را تعیین کرده و مطمئن شوید که کودک شما درمان مناسب را دریافت می‌کند.